DEVAM: 39- YÜZÜK
ÜZERİNE YAZI NAKŞETMEK BABI
حدّثنا
مُحَمَّدُ
بْنُ يَحْيَى.
حدّثنا عُثْمَانُ
بْنُ عُمَرَ.
حدّثنا
يُونُسُ عَنِ
الزُّهْرِىِّ،
عَنْ أَنَسِ
ابْنِ
مَالِكٍ؛ أَنَّ
رَسُولَ
اللهِ صلى
الله عليه
وسلم
اتَّخَذَ
خَاتَماً
مِنْ فِضَّةٍ،
لَهُ فَصٌّ
حَبَشِىٌّ.
وَنَقْشُهُ:
مُحَمَّدٌ
رَسُولُ
اللهِ.
Enes bin Malik
(r.a.)'den rivayet edildiğine göre: Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)
gümüşten bir yüzük edindi. Yüzüğün habeşi bir taşı vardı. Yüzüğün nakşı da:
''Muhammeden Resulullah '' yazısı idi.
AÇIKLAMA: Bu babta rivayet olunan İbn-i Ömer ve Enes (r.a.)'in hadisleri Kütüb-i
Sitte'nin kalanlarında da benzer lafızlarla rivayet olunmuştur. Ancak İbn-i
Ömer (r.a.)'ın Buhari'deki hadisinin bir rivayeti kısadır.
Ebu Davud'un
bir rivayetinde "Enes (r.a.) şöyle demiştir: ResuluIlah (s.a.v.) Arap
olmayan bazı devletlere (Müslim'deki rivayette Kisra, Kaysar ve Necaşi'ye
denilmiştir) mektup yazmak istedi. Fakat kendisine denildi ki: Onlar mühürsüz
mektup okumazlar. Bunun üzerine gümüşten bir yüzük (ki mühür görevini yapar)
edindi ve ona "Muhammed'ün Resulullah" ibaresini nakşettirdi. O,
vefat edinceye kadar yüzük O'nun elinde (parmağında) idi. Sonra Ebu Bekr Vefat
edinceye kadar yüzüğü parmağında bulundurdu. Ondan sonra Ömer'in elinde idi.
Ömer de vefat edince yüzük Osman'ın elinde idi. Bir gün Osman bir kuyu (ki Eris
kuyusudur) nun yanında iken (her nasılsa) yüzük kuyuya düştü. Bunun üzerine
Osman'ın emriyle kuyunun suyu çekildi (ve üç gün arandı) ise de yüzük
bulunamadı."
Buhari ve
Tirmizi'deki bir rivayette: Enes (r.a.): ResululIah (s.a.v.)'in yüzüğündeki
yazı üç satır idi. Muhammed bir satır, Resul bir satır ve Allah bir satırdı,.,
demiştir.
Resül-i Ekrem
(s.a.v.) , yüzüğünü mühür olarak kullandığı için taklid edilmesini
yasaklarmştır. Çünkü aksi halde bir kanşıklık ve sakınca doğabilirdi.
Hadislerdeki
taklid yasağı Resül-i Ekrem (s.a.v.)'ın zamanına mahsustu. Tercemede buna
işaret edildi. Nitekim Ebu Davud ile Nesai'nin bir rivayetinde: İbn-i Ömer
(r.a.) şöyle demiştir: Bu yüzük Eris kuyusunda kaybolunca aradılar. Fakat
bulamadılar. Bunun üzerine Osman (r.a.) bir yüzük edindi ve ona
"Muhammed'ün ResuluHah" yazısını nakşettirdi. Artık onu mühür olarak
kullaruyordu."
Bu rivayet
anılan yasağın geçici olduğuna delalet eder. Fakat bazı fıkılıçllar bu hükmün
devamlılığı görüşündedir.
Bu hadislerin
sonuncusunda yüzüğün kaşının "Habeşi" olduğu ifade edilmiştir. Habeşi
sözcüğü çeşitli şekillerde yorumlanmıştır: KaŞIn, Habeşistan tarafından gelme bir
taş veya akik olduğu muhtemelolduğu gibi yapan ustanın Habeşi olması veya.
modelinin Habeşistan modeli olması da muhtemeldir.
Nevevi, Enes
(r.a.)'ın hadisinin izahı bölümünde özetle şöyle der: Bu hadis, yüzüğe bir
yazıyı nakşetmenin ve ettirmenin cAizliğine delalet eder. Bu yazı Allah'ın ismi
de olabilir. Cumhıirun mezhebi budur. Malik ve Said bin el-Müseyyeb'in
mezhebleri de böyledir. Bizim mezhebimiz de budur. Ancak İbn-i Sirin ve bazı
ilim adamları yüzüğün üzerine Allah'ın ismini yazmayı mekruh görmüşlerdir.
Fakat bu görüş ze,yıftır.
Alimler:
Kişinin kendi ismini veya hikmetli bir sözü yüzüğüne yazması da caizdir,
domişler.
Gümüş yüzük
takınmak caizdir. Hanefi mezhebine ait el-Ihtiyar'da; Iüzumsuz yere yüzük kullanmamak
daha faziletli ve evIAdır. Bunı:ı. bir ihtiyaç duyulursa kullanmak sünnettir,
denilmektedir.
Şafii mezhebine
göre de gümüş yüzük kullanmak sünnettir. Abdurrahman el-Cezeri de mezhebIerin
görüşleri hakkında özetle şöyle der:
1. Hanefi
mezhebine göre, erkeğin gümüş yüzük kullanması caizdir. Ancak yüzüğün modelinin
erkeklerin kullanmakta oldukları yüzüklerin biçimine uygunluğu esastır. Bu
itibarla kadınların yüzüklerine benzeyen yüzük kullanmak erkekler için caiz
değildir, tahrimen mekruhtur. Erkek yüzüğünün bir miskalden ağır olması caiz
değildir. Kadı ve Hakim gibi yüzüğünü mühür olarak kullanmak durumunda olan
kimselerin gümüş yüzük edinmeleri ise sünnettir. Böyle bir yüzük bulundurma
ihtiyacını duyan kimseler de böyledir.
2. Şafii
mezhebine göre, örf ve adete göre israf sayılmayacak ağırlıkta gümüş yüzük
kullanmak erkekler için sünnettir. Aksi takdirde haramdır.
3. Maliki
alimler: İki dirhemden ağır olmayan gümüş yüzük kullanmak erkekler için
caizdir. Çünkü Nebi (s.a.v.) iki dirhem ağırlığında gümüş yüzük kullanmıştır.
Biz de O'na uymak maksadıyla böyle bir yüzük kullanabiliriz. Birden fazla yüzük
kullanmak ise caiz değildir. İki dirhemden ağır olan gümüş yüzüğü kullanmak
haramdır, demişlerdir.